TALOS

Zeus, Europe'yi çok beğenmiş ve ona yaklaşabilmek için beyaz bir boğa kılığına girmişti. Bu şekliyle kızın ayaklarının dibine yatınca kız önce korktu sonra cesaretlenip hayvanı okşadı, sonra sırtına bindi. Boğa ayağa kalkıp denize koşmaya başlayınca Europe, çığlıklar atarak boynuzlara tutunmaktan başka birşey yapamadı. Zeus yüzerek Europe'yi Girit'e getirdi. Zeus orada Gortyna'da bir çınarın gölgesinde kızla birleşti. Zeus, bu aşkın anısına o ağacın yapraklarının hiç dökülmemesi ayrıcalığını tanıdı. Europe, Zeus'a 3 oğul verdi (Sarpedon, Radamanthys ve Minos). Zeus da Europe'ye 3 armağan sundu (Europe'yi koruması için Hephaistos'a özel yaptırdığı Girit'teki dev robot Talos, avını hiçbir zaman kaçırmayan köpek Lailaps ve hedefinden hiç şaşmayan bir mızrak).

Talos, Hephaistos tarafından Zeus için özel olarak insan vücutlu, kafası boğa şeklinde, ilk olarak Sardinya adasında Hephaistos tarafından bronzdan imal edildi. Bronz insan-makine ırkının son üyesiydi. Talos, daha sonra Zeus tarafından oğlu Girit kralı Minos'a hediye olarak verildi. Talos'un görevi, Minos'un annesi Europe'yi korumak maksadıyla adaya izinsiz gelenleri adadan uzak tutmaktı. Ayrıca, kral Minos büyük bir bronz tablete yazdırdığı kanunlarını Girit halkının duyması için Talos'a vermiş, Talos'a tüm Girit köylerini de yılda 3 defa ziyaret etmesini emretmişti. Talos, köyleri tek tek ziyaret ediyor ve elindeki bronz tabletten kralın emirlerini tekrarlıyordu. Talos ayrıca köylerdeki yaşamın sorunsuz devamından da sorumlu olduğundan bir yargıç gibi davranıyor ve kendisine getirilen sorunları da çözüyordu.

Girit dilinde Talos güneş anlamına geliyordu ve Zeus'un Girit'teki ismi "Zeus Tallaios" olduğundan Minos robota Talos ismi verdi. Bronz robot, uzun yıllar boyu Girit sahillerinde dolaşarak gelip geçen gemilere dev taşlar atarak kimseyi adaya yaklaştırmadı. Hephaistos, Talos'u Girit'in çevresinde günde 3 defa dolaşacak şekilde yapmıştı. Bir şekilde kıyıya ulaşmayı başaranları ise yakalayıp kolları ile sıkıp öldürüyordu. Bunu şöyle yapıyordu: Önce bir ateşin içine atlayarak kırmızılaşıncaya kadar sıcaklaşıyor, sonra yakaladıklarını göğsüne bastırarak yakıyor, sonra da kahkahalarla gülüyordu. Sardinya'lılar bir gün Girit'i işgal etmeye niyetlenince, onları tek tek yakalayıp öldüren o idi.

Argonautlar Argo isimli gemileriyle Girit'e geldiğinde kıyıda nöbet bekleyen dev robot Talos'u gördüler. İason önce Talos'la konuşmayı denedi. Su ihtiyacı için mecburen durmaları gerektiğini söyleyip izin istediyse de Talos teklifi red etti. Hemen adadan uzaklaşmazlarsa atacağı taşlarla gemiyi batıracağını söyledi. Argonautlar Talos'u alt etmenin yolunu biliyorlardı. Talos'un boynundan ayağına dek uzanan, içinde safra renginde (sarımsı yeşil) yağ olan bir boru vardı. Boynundan ayağa gelen boru, ayağındaki bir tırnağın altına bağlıydı. Mitolog Apollodorus'a göre Medea uzaktan büyü ile bu tırnağı kaldırarak borunun ucunun gözükmesini sağladı.  Philoktetes'in babası Poeas, Herakles'in teknede bıraktığı oklardan birisiyle bu boruyu uzaktan ok atarak deldi. Hephaistos'un özel olarak Talos için icat ettiği bu yaşam sıvısı delikten akıp gidince, mekanik dev Talos hareketsiz kaldı ve devrilerek öldü. Başka mitologlara göre Medea Talos'u uzaktan büyüyle delirtti ve Talos çılgın ve kontrolsüz olarak yürürken ayağını sert bir yere vurunca damarın kapağı açılarak yaşam sıvısını kaybetti ve öldü (Argonautica 4.1638). Argonautlar Girit'i terkettikten sonra Europa, Girit kralı Asterius ile evlendi.

Mitolojide Daedalus'un mucit torunu olan başka bir Talos daha vardır ve bazen Girit'in bronz gardiyanıyla karıştırılır.

 

Kaynaklar
Mitoloji Sözlüğü. Azra ERHAT. Remzi Kitabevi, 5. Baskı, Eylül 1993. Büyük Fikir Kitapları Dizisi:18
Ortadoğu Mitolojisi, S.H. Hooke. Çeviri: Alaeddin SENEL. İMGE YAYINLARI: 20, Eylül 1993
Yunan Mitolojisi. Çeviri: M. Tahsin KOZANOĞLU. MİTOLOGYA YAYINLARI: 1, Aralık 1992
Mitologya, Edith Hamilton. Çeviri: Ülkü TAMER. VARLIK YAYINLARI, Sayı: 326. 1994
Mitoloji Sözlüğü, Pierre Grimal. SOSYAL YAYINLAR, 1997
Klasik Yunan Mitolojisi, Şefik Can. İnkılâp Yayınları
100 Soruda Mitologya. Behçet NECATİGİL. 1995
Meydan Larousse Ansiklopedisi
Cousteau, Sea and Legends
Encyclopedia Mythica
Pantheon.org
Theoi Project