TYPHON (Typhus, Typhoeus) Gaia'nın (Gaea) Tartarus'tan olma son oğludur. Hesiod'a göre Typhon ve Typhoeus birbirinden farklı iki yaratıktır, bazı mitologlara göre ikisi aynı canavardır. Typhon, her bir ağzında siyah renkte dilleri olan yüzlerce yılana benzer başı ve kanatlı ejderha gövdesiyle dev bir canavardı. Her birinden yılan zehiri akan korkunç ve kör edici ışıklar saçan gözleri vardı. Ağzından ejderhalardaki gibi alev ve buhar çıkartır, yürürken bacaklarından yüzlerce yılan yerlere saçılırdı. Ölümsüz olan Typhon, son derece yıkıcı kasırgalar oluşturabilen bir yaratıktı.   Typhon'un çocukları Kendisi gibi bir canavar olan Ekidna'yla birleşerek mitolojide değişik yerlerde geçen türlü canavar çocukları olmuştur. Bu canavar kardeşlerin en önemlileri: Hades'in dev bekçi köpeği canavar Kerberos, dünyayı omuzlarında taşıyan titan Atlas'ın Herakles için Hesperidlerin bahçesinde uyuttuğu ve Herakles'in öldürdüğü, sonradan Hera tarafından yılan burcu yapılan yüzlerce başı olan ejder Ladon ve aynı bölgede Herakles'in Ladon'dan önce öldürdüğü titan Geryon'a ait olan ve yarısı arslan yarısı kadın iki başlı kurt Orthus, Herakles tarafından Argos'taki Lerne bataklıklarında öldürülmüş, meşhur oklarını zehirli yapmak için oklarının ucunu kanına sürdüğü, yılana benzer bir canavar olan  Lerne hidrası, Anadolu'daki Likya bölgesinde bulunan ve vücudu değişik hayvanlardan oluşma 3 kafalı canavar Chimera, Zeus tarafından Kafkaslarda zincire vurulmuş tanrı Prometheus'un her gece yenilenen karaciğerini yemekle görevlendirilen dev kartal Ethon, Hera tarafından Etyopya'daki bir geçitte, gelip geçen yolculara musallat edilmiş, önce 4, sonra 2, sonra 3 bacaklı olan canlı bilmecesini sorup, cevabı bilemeyenleri uçuruma atan, yarı kadın yarı arslan vücutlu olup, arslan gövdesinde kanatları olan, Oedipus tarafından öldürülen Sphinx (Sfenks), İason'un Kolkhis'e gidip alıp gelmesi gereken altın postu koçun Altın Pöstekisini koruyan ve ancak Medeia'nın yardımıyla İason tarafından öldürülen Kolkhis Ejderi, önce Argonautlara sonra da Odysseus'a  türlü zahmetler çektiren Messina boğazındaki deniz tanrıçası Scylla, Truva Savaşı'nın sonunda tahta atın şehre sokulmasından önce halkı uyaran rahip Laokoon ve iki çocuğunu öldüren, Poseidon tarafından gönderilmiş 2 deniz yılanı, gökkuşağı tanrıçası İris'in kuzeni olup, Aiolos (Aeolus) adasında bulunan fırtına rüzgârları Anemoi Thuellai, Zeus tarafından Kral Phineus'a işkence etmeleri için gönderilen, argonautların yardımıyla rüzgâr tanrısı Boreas'ın oğulları Zetes ve Kalais tarafından Strophade (Stamphane) adalarına kovalanan, kadın yüzlü kanatlı çirkin Harpya'lar, savaşçı Theseus tarafından mızraklanarak Korint adasında öldürülen dev Krommyon yaban domuzu, Herakles'in gençken öldürüp bıçak ve mızrak işlemez postunu giydiği Nemea arslanı gibi yaratıklar hep Typhon'un çocuklarıdır. Zeus'a yapılan kalleşlik Typhon ve eşi Ekidna, Zeus'a karşı çıkmasıyla tanınır. Typhon ve Ekidna, canavara dönüşmeden çok önce, tüm titanlar bir arada yaşıyorlardı. Titanlar, Typhon doğmadan çok önce Olympus tanrılarına başkaldırmış, Olympos'tan onları atmak için toplu olarak hepsine saldırmışlardı. Zeus'un eşi Hera, kızı Athena ve Zeus'un kardeşi Poseidon, titanların tarafını tutmuş, Zeus'u zincire vurup etkisiz hale getirmek istemişlerdi. Akhilleus'un annesi, nereidlerden Thetis, gelip Zeus'u kurtardı ve Zeus rüzgâr ve fırtınanın en büyük tanrıları olan hekatonkheirlerden deniz fırtına tanrısı Briareos'u diğer tanrıların gözleri önünde, gücünü göstermek için yenince, Hera, Athena ve Poseidon korkup geri çekildiler. Zeus'un titanlarla olan savaşı Zeus, diğer Olympus tanrıları, sirenlerle aynı tür şarkıları söyleyen Moreae kızkardeşleri (Clotho, Lachesis ve Atropus)  ve oğlu Herakles'i de yanına alarak asi titanlara karşı büyük bir savaş başlattı. Savaşın hemen başında, Helios'un kızı Aix (Gorgon Aex ya da Gorgo Aix) Zeus tarafından öldürüldü. Aix, titanlara katılmadan önce Zeus'un bulutlarını toplamakla görevli olduğundan, Zeus onu öldürdükten sonra Aix'i bir takımyıldız yaparak Auriga takımyıldızının bir kenarına Capra ismiyle yerleştirdi. Savaşın sonunda titanlar öldürülmüşler ve ortadan kalkmışlardı. Titanların bir kısmı ise metamorfozla hayvan şekline girerek çeşitli yerlerde gizlenmişlerdi. Bunların içinde keçi ayaklı bir Pan olan Aigipan (Aegipan), kendisini şekil değiştirerek balık kuyruklu bir keçiye dönüştürmüştü. Sonraları Aigipan, Zeus'un sevgisini kazanarak onun yakın arkadaşı olmuştu. Titanların çoğunun bu şekilde yok edilmeleri titanların annesi Gaia'yı kızdırmış, Tartarus'la çiftleşerek Typhon ve Ekidna'yı doğurmuştu. Bu ikisinin birleşmesinden her birisi başka bir alem olan, efsanevi, türlü türlü dev canavarlar doğacak ve bunlar titanların öcünü alacaktı. Tanrıların tanrısı  ve babası Zeus, Typhon'a yeniliyor! Typhon ve Ekidna, iyice büyüyüp güçlenince, Zeus ve diğer ölümsüz tanrıların yaşadıkları Olympos'u ellerine geçirmeyi ve öclerini almayı kafalarına koydular. Bunun için çok çalıştılar, uğraştılar ama Zeus bu ikisini sürekli geri püskürttü. Moreae kızkardeşler hem şarkılarıyla Peloponnez yarımadası bölgesinin güney kıyılarında Typhon'u sakinleştirmeye çalıştı, hem de ona hayali meyveler vererek onun güya güçlenmesini sağlamak gibi şaşırtmacalarla Typhon'u kandırmaya gayret ededurdular. Sonunda bir gün Zeus, Typhon'la teke tek kapıştı ve ikisi de ölümsüz olduklarından savaşmaları bitmek tükenmek bilmedi. Kavgaları sırasında dünyada depremler ve tsunamiler oldu. O kadar ki, diğer Olympus tanrıları Mısır'a kaçtılar. Kendisi gibi canavar kardeşlerinin içinde en büyük ve güçlüsü olan Typhon, muazzam kuvvetiyle, tanrıların tanrısı Zeus'a karşı koysa da, Zeus'un uzaktan yolladığı karşıkonulamaz ve sonugelmez yıldırımlarla Suriye'deki Casius dağlık bölgesine kadar geri çekildi. Burada, sıkıştığı yerde büyük bir çarpışma yaşandı. Typhon, Gaia'nın verdiği büyük bir orakla Zeus'u yaradı. Zeus'un yaralanmasını fırsat bilen Typhon, Zeus'u öldürmek istedi ama Zeus ölümsüz olduğundan bunu başaramadı. Bunun üzerine Typhon, Zeus'u etkisiz kılmak için, Zeus'un kollarındaki ve bacaklarındaki tüm kasları kesip attı. Kasları kesilmiş, et yığını haldeki Zeus'a bakıp bakıp ne yapacağını düşündü. Kaslar da ölümsüz olduklarından onları ortada bırakmak istemedi ve bir ayıyı öldürüp postunun içine Zeus'un kasları koydu. Sonra, Zeus'u ve ayı postunu sırtına aldı ve Anadolu'daki Kilikya bölgesine getirdi. Burada Zeus'u sonsuza kadar saklamak için bir yer aradı. Uygun bir yer bulamayınca, Yunanistan'daki Parnassus dağına götürdü ve oradaki Corycian Mağaraları'ndaki bir odaya koydu. Zeus'un Corycian Mağaralarındaki Tutsaklığı Bu mağaralar, 40 odadan meydana gelmiştir ve mağaraları kendisine mesken tutan Corycian Peri'leri için burası çok kutsaldır. Burada tanrı Pan'a ibadet edilir ve Musa'lar gelip burada ilahiler söylerler. 1969'da kazı yapan bir fransız arkeoloğu ve ekibi bu mağaralarda eski Miken uygarlığına ait kalıntılar bulmuşlardır. Apollon'un koruması altındaki bu mağaralara zamanında Pers işgalinden kaçan yunan halkı da sığınmıştı. Zeus, bu mağaralardan birinde yarı ölü bir şekilde uzun süre kalır. Typhon, ayı postu ve hareket edemeyen Zeus'a gözcülük etmesi için Gaia'nın kızı canavar Delphyne'yi mağaraların girişine koyar. Delphyne tıpkı Ekidna gibi bir ejderhadır. Zeus'a yardım etmek için diğer tanrılar bir araya gelirler. Hermes, yanına Zeus'un arkadaşı olan, Pan'lardan keçi tanrı Aegipan'ı da alarak Corycian Mağaraları'na giderler. İkisi Zeus'u ve kaslarını çalarak kaçarlar ve büyük bir hünerle kasları Zeus'a geri yerleştirirler, dikerler. Tanrıların tanrısı Zeus, Olympos'ta bol ve taze ambrosia nektarıyla beslenerek kısa sürede toparlanır. Eski gücüne kavuşur kavuşmaz da Typhon'un karşısına yeniden çıkar. Typhon önce çok şaşırır. Sonra onun sonu gelmeyen yıldırımlarından usanıp Libya'ya kaçar. Moreae kızkardeşler orada onu yine hayali türlü yiyecekler ve acayip şarkılarıyla onu oyalar. Zeus, sikloplara yaptırdığı ve Hephaistos'un özel olarak güçlendirdiği daha öncekilerden çok daha güçlü sayısız yıldırımla Typhon'u Suriye'deki Casius dağlık bölgesinde yere zapteder. Daha sonra sayısız yıldırımlarıyla Typhon'u Sicilya'ya kadar sürükler ve Typhon'un artık pes ettiği bir anda üstüne kayalık, büyükçe bir dağı kapatıverir. Typhon, hem dağın ağırlığı altında, hem de vücudunu yere mıhlayan sayısız yıldırımla iyice hareketsiz kalır ama kızgınlığından her tarafa büyük alevler gönderir. Bu dağa Etna ismi verilir ve Hesiod'un aktardığına göre Hades'in daha alt kısımlarındaki en berbat yer olan Tartarus'un alev rüzgârlı dehlizlerinde tek hissedilen şey, Typhon'un yakıcı nefesinden başka birşey değildir. Titanlarla olan savaşında Aigipan'ın yaptığı yardımları Zeus unutmadı. Aigipan öldükten sonra, gökteki takımyıldızları Aigipan'ı onurlandırmak adına yeniden düzendi ve onu Capricorn (Oğlak Burcu) olarak araya yerleştirdi.   Kaynaklar Mitoloji Sözlüğü. Azra ERHAT. Remzi Kitabevi, 5. Baskı, Eylül 1993. Büyük Fikir Kitapları Dizisi:18 Ortadoğu Mitolojisi, S.H. Hooke. Çeviri: Alaeddin SENEL. İMGE YAYINLARI: 20, Eylül 1993. Yunan Mitolojisi. Çeviri: M. Tahsin KOZANOĞLU. MİTOLOGYA YAYINLARI: 1, Aralık 1992. Mitologya, Edith Hamilton. Çeviri: Ülkü TAMER. VARLIK YAYINLARI, Sayı: 326. 1994 Mitoloji Sözlüğü, Pierre Grimal. SOSYAL YAYINLAR, 1997. Klasik Yunan Mitolojisi, Şefik Can. İnkılâp Yayınları 100 Soruda Mitologya. Behçet NECATİGİL. 1995 Meydan Larousse Ansiklopedisi Cousteau, Sea and Legends. Hayat Ansiklopedisi Theoi Project