Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsü'ndeki Çalışmaları
Curt Kosswig, 1950 yılında Baltalimanı’ndaki eski Balıkçılık Enstitüsü ile ilgilenmeye başlamıştır. Bu enstitü, Üniversite reformundan önce deniz biyolojisi araştırmaları için Baltalimanın'daki Damat Ferit Paşa'nın selamlık olarak kullandığı bir binada kurulmuştur, André Naville bu kurumun genişletilmesi için her türlü hazırlığı planlarken hayatını kaybedince çalışmalar durmuş ve Enstitü de kapatılmıştır.
Fen Fakültesine bağlı bir Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsü kurulunca, Zooloji Enstitüsü Direktörü olarak kendisi bu kurumun da yönetimine atanmıştır. 1951 yılında Baltalimanı'ndaki binaların tamirine başlanmış, lâboratuvarlar, idare ve toplantı odaları yapılmış ve ayrıca geniş bir kütüphane de oluşturulmuştur. Ayrıca enstitüye üç adet motorlu araştırma gemisi (KA.E Gezer; H.A.E Görür ve H.A.E. Bulur) alınmıştır.
Enstitüde ilk çalışan yabancı araştırıcı Robert Kolej'in biyoloji öğretmenlerinden P. ULLYOT olmuştur. Boğaziçi'nin hidrolojik açıdan tuz miktarı, sıcaklığı ve akış hızını ölçme deneylerini burada yapmaya başlamış ve deney sonuçlarım da "Hidrobiyoloji Mecmuası'nın çeşitli sayılarında yayınlamıştır. 1952 yılında enstitüye bir diğer yabancı bilim adamı olan Dr. W. NÜMANN katılmış, deniz ve tatlı su balıkçılığı üzerinde uygulamalı çalışmalar başlamıştır. Ayrıca buraya çok sayıda zooloji mezunu alınarak bu daldaki çalışmalar zenginleşmiş ve aynı zamanda da hızlanmıştır.
Yalnız bu genç araştırıcılar değil bizzat Curt Kosswig de araştırmalara katılmakta ve bundan büyük bir keyif almaktadır. Bunun canlı tanığı, o zamanlar genç bir asistan ve doktora öğrencisi olan Prof.Dr.Muzaffer Demir, çalışmasının önsözünde bu durumu şöyle aktarmaktadır:
DEMİR, M. Boğaz ve Adalar sahillerinin omurgasız dip hayvanları. İst.Üniv. Fen Fak.Hidrobiyoloji Araşt.Enst.Yay.No:3 (1952-1954)
1946 senesi Ekim ayının son günlerinden birinde ve Baltalimanı Zoologi Akuariumunda idi. Yazdan kalma sıcak bir günün güneşi, parlak bahar semasında, kavsini biraz daha eğerek, Rumelihisarı sırtlarının arkasına geçmişti.
Bahçedeki akvaryumlarla öğleden beri meşgul olan sayın profesörüm Dr. C. Kosswig doğrulmuş, sıvalı kollarının yenlerini indiriyor ve Boğazın geniş bir asfalt yol gibi sathı dümdüz durgun suları üzerinde suya değdi değmedi şekilde alçaktan uçarak birbirini kovalayan Puffinus (Yelkovan) sürülerini seyrediyordu. Yanına yaklaştığım zaman bana:
Beni rahatsız eden bir düşünce de, sabahın erken saatinden akşamın geç vaktine kadar, mütemadiyen kimi aşağı, kimi yukarı uçan şu Puffinus sürülerinin nerelerde istirahate geçtikleri ve kuluçkaya yattıklarıdır; bu da bir doktora tezi olabilir, fakat zannediyorum ki, Akdeniz ve Karadeniz arasında geçit teşkil edip, her iki havza sularının girift oldukları Boğaziçi ile Adaların litoral faunasını etüd etmek hem sizin için hem de enstitümüz için daha faydalı olacaktır" demişti.
Doktora tezimi almış, başlamak için ertesi günü seçmiştim. Sayın profesörüm, bu mevzuun uzun bir zaman isteyeceğini ve karşılaşılabilecek muhtemel zorluklarını, sonraki konuşmalarında açıkça belirtmesine rağmen, meseleyi kısa bir zaman içinde hem de tam olarak halletmek gibi çocukça bir düşünceden kendimi alamamıştım. Bununla beraber seneler geçip çalışmalarım ilerledikçe, profesörün çalışmaya başlamadan önce, neleri gördüğünü ve neleri hesaba kattığını daha iyi anlıyordum. "
Curt Kosswig, Direktörlüğünü üstlendiği Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsü ile ilgili 1954 yılında "Hidrobioloji Araştırma Enstitüsünün Kuruluş ve Vazifeleri" isimli Enstitünün tarihçesi ve etkinliklerinden söz eden bir kitap yayınlamıştır. Bu kitapta enstitünün hedeflerini 41 madde altında toplayarak anlatmıştır. Bu maddeler tarihi önemi açısından özgün dili korunarak bu yazıya alınmıştır.
Göl Balıkçılığının kalkındırılmasına dair çalışmalar:
1. İktisadi ehemmiyeti haiz göllerin araştırılmasına devam ve bu arada suyun yapılışı ile plankton muhteviyatı 1953 senesinde araştırıldığından dip fıkrasızlar faunasının kuvantitatif tayini
2. Muhtelif göllerdeki Sazanların büyüme sur'atlerinin tespiti
3. Fırsat bulunabildiği taktirde Sazanlardan maada iktisadi ehemmiyeti haiz göl balıklarının balıkçılık biologisi metodları ile araştırılması
4. İznik gölüne Kor egon yumurtalarının atılması
5. Sudak ve Turnaların bazı göllere atılması
6. Terkoz, Büyük ve Küçük Çekmece ile karadeniz sahilindeki göllerin hiç olmazsa ihzari olarak araştırılması
7. Acı sulu olan Burdur gölünün balıklandırılmasının tecrübe edilmesi
Deniz Balıkçılık biologisi ile alakalı meseleler
8. Palamut ile Toriklerin av mevsiminde araştırılmalarına devam
9. İstavrit tetkiklerine devam
10. Uskumru tetkiklerine devam
11. Uskumru mide muhteviyatı
12. Uskumru yumurtası için hususi bir araştırma
13. Uskumruların tercihen yaşadıkları suların kimyevi ve fiziki vasıfları ve adı geçen balığın muhaceret hareketlerinin su yapılışlarına tabi olup olmadığı
14. Trabzon civarında ve İstanbul Boğazında (K) istasyonları bölgesinde Karadeniz'in 150 m. Derinliğindeki tabakanın balık ihtiva edip etmediğinin araştırılması.
15. Marmara sardalyasına ait bir araştırmaya başlamak
16. Karadeniz planktonunun kantitatif araştırılması
17. Marmara planktonunun kalitatif tetkiklerine devam
18. Marmara denizindeki M istasyonlarından toplanan planktonların kantitatif tayini
19. Balık yumurta ve larvalarının araştırılmasına devam
20. İskenderun planktonunun kalitatif tahlili
21. Boğaziçi dip akıntısı faunasının Karadeniz'e geçiş
22. Balık kırılması vukua geleceği takdirde sebeplerinin araştırılması
23. Karadeniz ile Marmara arasındaki su alış veriş mes 'elesi
24. Boğaziçindeki Standart İstasyonunun muntazaman ziyareti
25. İstanbul Boğazının önlerinde bulunan Kve M istasyonlarının muntazaman ziyareti
26. İstasyonlardan elde edilen ve Trabzon ile Çanakkale istasyonlarının muntazaman
elde ettikleri analizlerin muntazaman arşive kaydettirilmesi
27. Çanakkale rasat istasyonunun açılması
28. Alkalinite tayinleri
29. Anorganik gıda maddelerinin kantitatif tayinine başlanması
30. Hamsinin yağ miktarı ve yapılışı
31. İstavritin yağ analizinin, 1954 Ağustosundan itibaren devamı
32. Tatlı su balıklarına ait tayin anahtarı
33. İlmi koleksiyonun tanzimi
34. Deniz balıklarının isimlerine dair lügatin F.A.O. ile işbirliği yaparak yeniden tanzimi
35. Devlet dairelerinden gelebilecek istekler üzerine ilmi raporları hazırlamak üzere lüzumlu tedbirleri yapabilir durumda bulunulması.
36. Neticelendirilen ve Türkiye Hidrobiolojisi ile Balıkçılığını alakalandıran mevzular hakkındaki neşriyatın temini.
37. Balıkçılık takviminin tamamlanması
38. İstatistiklerin toplanmasına devam.
39. Barbunya ile Tekire ait araştırmaların devamı ve İskenderundaki barbunya stoklarının muhafazası bakımından alınması icap eden korunma tedbirleri hususunda teklifte bulunabilmek için yapılan tetkikler.
40. Kılıç balığı biologisi ve av metodları
41. Kefal nevilerinin biologisinin tetkiki
İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi, Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsünün bilimsel etkinliklerini yayın haline getirdiği üç dergisi bulunmaktadır. Bunlar "Hidrobiologi Mecmuası" Seri A. (Türkçe), Seri B. (Uluslar arası dillerde) ve "Balık ve Balıkçılık" (Popüler yayın) dergileridir. Ayrıca enstitünün kitap haline getirilen yayınların yer aldığı "Hidrobioloji Araştırma Enstitüsü Yayınlarından" serisi de bulunmaktadır.
Curt Kosswig'in, yukarıda isimleri verilen dergilerde hidrobiyoloji konusunda çeşitli yazıları bulunmaktadır. Bunlar aşağıda dergilere göre listelenmiştir.
"Hidrobiologi Mecmuası Seri A"
Cilt. 1 (1953) KOSSWIG, C. Anadolu'nun iç sulan. Sayı.2-3:65-80.
KOSSWIG, C. Türkiye'de balıkçılığın bazı biolojik veçheleri. Sayı.4 : 145-153.
KOSSWIG, C. Afrika tatlı su balıklarının tarihi zoocoğrafyası Sayı.4 :
177-184.
Cilt 2 (1954)
KOSSWIG, C. Türkiye tatlı su balıklarının zoocoğrafyası Sayı.l: 3-20.
"Hidrobiologi Mecmuası Seri B"
Tome 1 (1952)
KOSSWIG, C. Zoogeographie der türkischen Süsswasserfîsche. Fasc. 2: 85-101
Tome 1 (1953) KOSSWIG, C. Über die Verwandtschaftsbeziehungen anatolischer Zahnkarpfen. Fasc. 3: 186-198.
KOSSWIG, C. Some biological aspects of fıshery work in Turkey. Fasc. 3:
215-223.
Tome 1 (1954)
KOSSWIG, C. Beitrag zur Zoogeographie der Seen in Maramaragebiet Fasc. 4: 276-283.
"Balık ve Balıkçılık"
Cilt 1 (1952)
KOSSWIG, C. Hidrobiologi Enstitüsünün kuruluş ve vazifeleri.Sayı.l : 1- 7.
KOSSWIG, C.-GELDİAY, R. Eğridir gölü ve balıkları.Sayı.3 : 1- 16.
KOSSWIG, C. Yılan balıkları..Sayı.5 : 3-9.
Cilt.1 (1953)
KOSSWIG, C. Manyas gölü ve balıkları (Apolyont gölü hakkında bazı notlar)
Sayı. 8 : 3-20. Cilt.2 (1953) KOSSWIG, C. Ameli Balıkçılık ve Hidrobiologi Araştırma Enstitüsü. Sayı. 13:3-14.
Cilt.2 (1954)
KOSSWIG, C. Modern balıkçılığın biyolojik esasları. Kısım 1. Sayı. 5:1-11.
KOSSWIG, C. Modern balıkçılığın biyolojik esasları. Kısım 2. Sayı. 6:1-9
Hidrobioloji Araştırma Enstitüsü Yayınları
(1954)
KOSSWIG, C.-TÜRKMEN, C. Türkiye Balıkçılık Takvimi. Hidrobiologi Araşt.Enst. Yay, No. 4, İstanbul.
KOSSWIG, C. Hidrobiologi Araştırma Enstitüsünün Kuruluş ve Vazifeleri. Hidrobiologi Araşt.Enst. Yay.no.: 5, İstanbul. {Belge 4)
(1955)
KOSSWIG, C.-TÜRKMEN, C. Türkiye Denizleri Balıkçılık Takvimi. Hidrobiologi
Araşt.Enst. Yay. No. 5, İstanbul. (Belge 5)
ACTA NATURAE
Doğal Zenginlikleri Araştırma ve
Uygulama Merkezi Bülteni
Sayı 4. DOZEM, Ekim 2003