Türk Biyoloji Derneği'ndeki Çalışmaları Prof.Dr. Hüsnü Demiriz (1920-1999) tarafından 20.Kuruluş Yıldönümü dolayısı ile Türk Biyoloji Dergisi (Cilt. 20 Sayı.1-4; 1970)'nde verilen bilgilere göre bu dernek "Biyoloji ve bununla ilgili kollar mensupları arasında fikir mübadelesi, anlaşma ve bilimsel çalışmalarda yardımlaşmaya ve bu bilimlerin memleket içinde gelişimini teşvik etmeğe çalışmak amacı ile bir dernek kurma fikri, 1949 yılında İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof.Dr. Sara Akdik ve biyolog meslektaşları tarafından ortaya atılmıştır. Böylece İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesinden 7 (4 zoolog, 3 botanikçi), Orman Fakültesinden bir ve Tıp Fakültesinden bir öğretim üyesi ile Lise müdürü 2 biyoloji öğretmeninin işbirliği ile 29 Aralık 1949 tarihinde o zamanki adı ile bir "Türk Biologi Derneği" kurulmuştur. Derneğin 11 kurucu üyesinin adları ve meslekleri de bu yazıda verilmiştir. Üyeler, Prof.Dr.Sara Akdik (Botanikçi), Cemal Artüz (Lise müdürü/Biyoloji öğretmeni); Prof.Dr.Leo Brauner (Botanikçi); Prof.Dr.Fazıla Giz (Zoolog); Prof.Dr.Alfred Heilbronn (Botanikçi); Prof.Dr. Curt Kosswig (Zoolog): Doç.Dr. Suat Nigar (Zoolog); Prof.Dr. Fikret Saatçioğlu (Ormancı); Doç.Dr. Atıf Şengün (Zoolog);Prof.Dr. Hans Winterstein (Fizyolog) ve Rebia Yarkın (Lise müdürü/Biyoloji öğretmeni)'dir. Kurucu üyeler, Derneğin resmen faaliyete geçmesi için 4 Ocak 1950 tarihinde İstanbul Üniversitesi,Zooloji Enstitüsü (Süleymaniye)'nde ilk toplantı yaparlar. Bu toplantıda Yönetim Kurulu üyelikleri şu şekilde dağılır. Başkan: Cemal Artüz; Başkan Yardımcısı: Prof.Dr. Curt Kosswig: Genel Sekreter: Doç.Dr. Atıf Şengün; Muhasip ve Veznedar: Prof.Dr. Sara Akdik; Üyeler: Prof.Dr.Fazıla Giz, Prof.Dr. Fikret Saatçioğlu, Prof.Dr. Hans Winterstein ve Rebia Yarkın. Dernek tarafından yapılan en önemli etkinliklerden birisi üç ay da bir yayınlanmakta olan dergi olmuştur. Türk Biologi Derneğinin yayın organı olan ve ilk yıllar "Biologi", sonraki sayılarında "Türk Biologi Dergisi" veya "Türk Biyoloji Dergisi" (Acta Biologica Turcica) ya da son sayılarında olduğu gibi "Biyoloji Dergisi" (Acta Biologica) adları ile çıkan derginin özellikle ilk sayılarında Curt Kosswig tarafından yazılan uzun ya da kısa çoğu bilimsel nitelikli bazısı popüler makale bulunmaktadır. Curt Kosswig ile birlikte çalışan kişilerden ne yazık ki çok azı hayatta kaldığından, bir kısmına da ulaşılması mümkün olmadığından, onunla ilgili anıları olan en yakın kişi, Prof. Dr. Atıf Şengün'ün de geçen yıl aramızdan ayrıldığı bilindiğinden Türkiye'de özellikle topluma biyoloji konusunda neler aktarmak istediğini bu yazılarında aramak zorunda kalmaktayız. Bu nedenle Türkiye'de biyoloji bilimine büyük katkı sağlamış olan Türk Biyoloji Derneğinin yayın organı olan Biyoloji Dergilerindeki her türlü yazı, bilgi notu ve görüşleri, Türk Biyoloji tarihi açısından son derece değerli birer belge özelliği taşımaktadır.Bu görüşten hareketle, bu derginin eski sayılarından elde bulunanlardan, Curt Kosswig'in bir zoolog olarak düşüncelerini ifade ettiği yazılar derlenmiş ve kısa içerikleri ile aşağıda verilmiştir. Türk Biyoloji Dergisi'ndeki Yazıları KOSSWIG, C.: Biolojinin Hedef ve Gayeleri Biologi (i): 1 - 2. (1950) Bu yazıda her uygar ülkede, o ülkenin ana dilinde yazılmış en azından bir biyoloji mecmuası çıktığı, yazıların herkesin anlayabileceği sadelikte olması gerektiği, ülkenin biyolojik zenginlikleri ile aynı zamanda problemlerini de biyoloji ile ilgilenenlere sunmayı görev edinmiş olması vurgulanarak Üniversite öğretim üyelerinin kurum dışındaki biyologlar, doğa severler ile mutlaka sıkı bir ilişki içinde olmaları, Üniversitede kazanılan bilginin onlarla paylaşılması gereği ön plana çıkarılmıştır. KOSSWIG, C.: Tabiatı Sevme ve Koruma . Biologi 1 (1):16 -19.(1950) Türk Biologi Derneğinin Konferanslar dizisinden olan bu yazıda genel hatları ile Türkiye'nin hayvan ve bitki varlığı, sistematik ve ekolojik olarak araştırılması gereken bölgeler ile biyolojik zenginliklerle ilgili problemler ve bunların koruma altına alınmasında yaşanan çeşitli engelleyici faktörler anlatılmıştır. Bu yazının dikkati çeken tarafı ülkemizde hayvan ve bitkiler hakkında yazılmış kitap sayısının son derece yetersiz olmasının getirdiği güçlükler; okullarda öğrencilere ülke faunası ve florası ile ilgili daha çok bilginin verilmesi gereği; Biyoloji Derneği'nin halkı doğa konusunda aydınlatıcı konferanslar ve toplantılar düzenleyerek özellikle ülkemizde yaşayan hayvanlar ile ilgili kısa ve anlaşılır bilgiler sunulması gereği üzerinde durulmuştur. Bütün bu işleri gönüllü yüklenecek ve yeni kuşaklara aktaracak olanların da ilk ve orta okul öğretmenleri olduğu ve onlara bu konuda çok iş düştüğü vurgulanmıştır. KOSSWIG, C.: Manyas Gölündeki Kuş Cenneti.. Biologi. 1 (2) :59 - 63 (1950). 1938 yılında ilk kez gittiği Manyas gölü'ne beşinci kez ziyareti sonrasında çok ayrıntılı ve akıcı bir biçimde yazdığı kuş cenneti hakkındaki makalesinde C.Kosswig gölde ve göl kıyısında kurulu Sığırcık köyündeki kuş türlerinden hem Türkçe hem de latince adlarını vererek söz etmektedir. Ayrıca makalenin son kısmında bu kuş cennetinin mutlaka korunması gerektiği üzerinde durmakta, yerel halkın bu koruma işinde önde olmasını, bu sayede bu bölgeyi görmek için pek çok yerli ve yabancı turistin geleceğini ve köyün gelirinin de artacağına işaret ederken, Biyologlar Derneğinin de bu işte yardıma hazır olduğunu söylemektedir. KOSSWIG, C.: Odalardaki Akvaryumlar. Biologi 1 (3): 117- 120 (1950). Biologi dergisinin "Okuyucu Soruları" bölümünde bir dergi okurundan gelen akvaryumlar ile ilgili bilgi isteği üzerine, basit bir dil kullanarak yazmış olduğu bir yazıdır. Burada bir akvaryum kurulurken dikkat edilmesi gereken tüm teknik ayrıntılar, seçilecek balık cinsleri ile onların bakımı anlaşılır biçimde anlatılmıştır. KOSSWIG, C.: Yakın ve Orta Doğu'nun Zoocoğrafyası Hakkında. Biologi. 1 (5) 217- 227 (1950). Anadolu faunası hakkında,, jeolojik devirler boyunca ortaya çıkan çeşitli sınıflardan hayvan varlığını örnekleri ile tanıtan tarihi bir yazıdır. KOSSWIG, C .: Türkiye'nin nadir kuşlarından biri: Kelaynak (Geronticus eremita L.) Biologi. 1. Sayı.6: 286-288. (1951) Bu yazısında ilk kez kendisi tarafından yaşadıkları ortamları tespit edilen Kelaynak kuşlarına ilişkin tarihi ve zoolojik anlamda bilgiler verilmektedir. KOSSWIG, C.: Anadolu Mağaralarında Geziler. Biologi. 2. Sayı. 3 (9):89-95 (1952) Bu yazıda Türkiye'de pek azı zoologlar tarafından gezilen bazı mağaralar ve barındırdıkları hayvan varlığı tanıtılmaktadır. İstanbul Yarımburgaz mağarası örnek olarak seçilmiş ve burada yaşayan yarasalar ile ilgili çeşitli bilgiler verilmiştir. Anadolu mağaralarının faunistik özelliklerinden söz edilerek kınkanatlılar ve kırkayak türlerinden bazıları verilmektedir. Beyşehir civarındaki bir mağarada bulunan ve yeni olduğu anlaşılan bir kınkanatlı cinsine Kosswig'in adı verilmiştir (Kosswigia insularis). KOSSWIG, C .: Abant'ı Tanıtıyoruz. Biologi. 2. Sayı. 4 (10) 144 -149: (1952) 21 Mart 1952 tarihinde Curt Kosswig tarafından bir radyo konuşması olan bu makalede Bolu ili'nin Abant Gölü ve çevresi göze çarpan ağaç cinsleri ve fauna örnekleri ile tanıtılmaktadır. Bir gezi yazısının akıcılığına sahip olan bu makalede Abant gölü ve etrafındaki ormanlarda yaşayan hemen her kategoriden hayvan örneklerinin, hem morfolojik hem de davranışsal özellikleri basit ve akıcı bir dil kullanılarak tanıtılmaktadır. Yazı bütün bu gözlemleri yapan kişiye şu öğütle bitmektedir: "Ey dostum! Sen bütün bunlar için mutlaka bir tabiat alimi olmaya mecbur değilsin. Yalnız tabiat müşahidi, bir tabiat sever olabilirsin... Eğer tabiatta gözlerin kapalı dolaşmaz, onun yer yer değişen bir çok sırları hakkında bilgini arttırman, bu suretle de tabiat anaya daha fazla güven kazanırsın, işte o zaman tabiatı daha çok sevebileceksin. O takdirde yine tabiattan kuvvet bularak, kendine ve bu kadar güzel, zengin, bakir olan ve bundan dolayı da o kadar mukaddes olan yurduna daha fazla inanacak, ona benzer bir şey aramayacaksın." KOSSWIG, C.: Denizli ve Civarındaki havalide zoolojik bir tetkik gezisi. Biologi 3. Sayı. 3 (13): 87- 97, (1953) Denizli ilinin çeşitli ilçelerini ve Honaz dağını kapsayan, Büyük menderes vadisi boyunca sürdürülen geniş kapsamlı bir hayvan örnekleri toplama gezisidir. Burada tespit edilen çeşitli familyalardan hayvan örnekleri yine türkçe ve latince adları ile yaşadıkları ortam koşullan ile birlikte verilmiştir. KOSSWIG, C.: Modern bir Lise Biyoloji Kitabı hakkında. Biologi 3. Sayı. 3 (13):98-100, (1953) Bu yazıda bir uluslar arası üne sahip bir Alman bilim adamı tarafından Bavyera'da lise öğrencileri için yazılmış olan bir biyoloji kitabının kritiği yapılmaktadır. V.FRISCH (Du und das Leben - Sen ve Yaşam) adını taşıyan botanik ve zooloji konularını kapsayan bu kitabın nitelikleri anlatılarak Türk öğrencilerine yardımcı ders kitabı olarak önerilmektedir. KOSSWIG, C.: Hatay ve İçel Bölgeleri. Biologi. 4. Sayı. 2 (16): 41 - 55 (1954) Bu yazıda Hatay ve İçel civarına yapılan oldukça kapsamlı bir bilimsel geziden elde edilen fauna ile ilgili sonuçlar verilmiştir. Bölgede yer alan göl ve dereler de de incelemeler yapılmıştır. Tatlı sularda yaşayan balık türleri, karıncalar, kertenkele türleri, kırkayak, mağaralarda yarasalar, Amik gölünde yaşayan balık ve kuş türleri, çeşitli ötücü kuşlar, göç eden türler, akrep ve yılan türleri özellikle kör yılanlar ile sıcak kanlı hayvanlardan çakallar, oklu kirpi ve nadir bir hayvan olan Mungo’lardan söz edilmektedir. KOSSWIG, C.: Modern Balıkçılığın Biyolojik Esasları. Biologi. 4. Sayı. 4 (18): 131-152. (1954) 7 Nisan 1954 tarihinde Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsü Müdürü olarak Curt Kosswig'in Biologi Derneği üyelerine verdiği bir konferanstır. Bu kapsamlı yazı, alt başlıkları ile özetlenerek Balıkçılığın önemi vurgulanmıştır. Başlıklar şunlardır: "Gıda maddelerinden azami istifade meselesi", Deniz mahsulleri insanlığın imdadına yetişiyor"; "Memleketimizde tatbik edilen balıkçılık usulleri" ; "Balıkçılığın biolojik veçhesi"; "Balıkçılığın diğer veçheleri" "Muhtelif denizlerin balık zenginliği"; "Denizlerin balık zenginliğini hazırlayan amiller"; "Balıkların iptidai gıdasını teşkil eden hayvancıklar"; "Kopepodların gıdaları hakkında"; "Plankton nebatlarının muhtelif bölgelerde farklı oluşunun sebepleri hakkında"; "Denizlerin kendi kendini gübrelendirmesi"; "Denizlerin diğer gübre kaynakları"; "Halen mevcut balık ıstoklarmm tükenmesi meselesi"; "Türkiye balıkçılığının kalkındırılması meselesi"; Balıkların üreme kabiliyetleri"; "Balıkların büyüme kabiliyetleri"; "Balıkların yaşlarını tayin usulleri"; "Balıkların işaretlenmesi"; "Müstakbel Türk balıkçılığı için temenniler". KOSSWIG, C.: Orta Anadolu'da Zoolojik Bir Gezi. Biologi. 5. Sayı. 3 (21): 101-110. (1955). Bu yazıda Orta Anadolu'nun yüksek yayla özellikleri anlatılarak, bilimsel gezinin yapıldığı ve step iklimi gösteren Cihanbeyli ile Tuz Gölü arasındaki bölgede bulunan kuş, böcek, balık gibi faunal zenginliklerden birçok ilginç örnek yaşadığı ortam koşulları ile birlikte verilmektedir. KOSSWIG, C.: Zooloji Nomenklatürü. Türk Biologi Dergisi 17. Sayı. 4: 129 -132 (1967) Curt Kosswig tarafından Hamburg'da iken yazılan ve Prof.Dr. Atıf Şengün tarafından Türkçe'ye çevrilen bu makalede zoolojide taksonların isimlendirilmesinde geçerli olan kurallar örnekler verilerek sadeleştirilmiş bir dille anlatılmaktadır.   ACTA NATURAE Doğal Zenginlikleri Araştırma ve Uygulama Merkezi Bülteni Sayı 4. DOZEM, Ekim 2003